Κορυφώνονται οι εργασίες του 5ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., στο οποίο η ηγεσία επιδιώκει να αποτελέσει συνέδριο επανεκκίνησης και αναγέννησης του κόμματος.
Τον τόνο έδωσε εξαρχής ο πρόεδρος Σωκράτης Φάμελλος με τη δική του ομιλία, με το συνέδριο να κυλά σε κλίμα ενότητας. Παράλληλα, δεν απουσιάζει η κριτική, με στελέχη να ζητούν αλλαγές που θα δώσουν ώθηση στο κόμμα και θα το ισχυροποιήσουν περαιτέρω. Στο επίκεντρο επίσης το θέμα της ενδεχόμενης συνεργασίας των κόμματων του προοδευτικού χώρου.
Οι τοποθετήσεις
Η Ράνια Σβίγκου ανέδειξε την ανάγκη για αλλαγή και ενδυνάμωση του κόμματος με αριστερή απάντηση, σύγχρονα αιτήματα και εφαρμόσιμες προτάσεις.
«Δεν έχουμε το δικαίωμα να αποτύχουμε. Έχουμε το καθήκον να αλλάξουμε και να δυναμώσουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά η γραμματέα της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ. «Οι αξίες μας, οι ιδέες μας και τα ιδανικά μας είναι αυτά για τα οποία παλεύουμε, είναι αυτά που μας κρατήσανε ζωντανούς, το προηγούμενο διάστημα, όπως όλα αυτά τα χρόνια», τόνισε σε άλλο σημείο της ομιλίας της.
Μιλώντας ειδικότερα για την ενότητα του κόμματος και κάνοντας αναφορά στο πρόσφατο παρελθόν, σημείωσε: «Σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, για πολλούς και πολλές από εμάς, άνοιγαν δύο δρόμοι. Ο δρόμος της παραίτησης, που συνεπαγόταν τον κίνδυνο για την ολοκληρωτική παράδοση του κόμματος. Κι αυτός της μεγάλης προσπάθειας, για να διατηρηθεί η ενότητα και να αποφευχθεί η αποσύνθεση. Να συνεχίσει το κόμμα να λειτουργεί θεσμικά και συντεταγμένα, με σεβασμό στο καταστατικό, μακριά από πιέσεις και εκβιασμούς. Ως γραμματέας του κόμματος, θέση η οποία συνεπάγεται και έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο, πάνω από προσωπικές απόψεις, επέλεξα τον δεύτερο δρόμο. Δεν ήταν μια εύκολη απόφαση. Κάποιες πολιτικές κινήσεις και αποφάσεις ήταν λαθεμένες. Και πρώτη είμαι εγώ που πρέπει να το αναγνωρίσω. Ωστόσο όλες είχαν κίνητρο την ενότητα του κόμματος, ακόμα και όταν ο πρωταγωνιστής της έντασης έβαζε βόμβα στα θεμέλια της. Γιατί τελικά η ψυχή του κόμματος παρέμεινε ζωντανή».
Στην ενότητα του κόμματος, στις διασπάσεις και στις συνεργασίες του προοδευτικού χώρου αναφέρθηκε ο Νίκος Παπάς. Καταρχάς, ανέφερε ότι «το 2019 υποσχεθήκαμε ότι θα ανοίξουμε το κόμμα μας, ότι θα το μετασχηματίσουμε και ότι θα οργανώσουμε τους ανθρώπους που πίστεψαν και αγωνίστηκαν για την πολιτική μας εκτόξευση. Δεν το κάναμε. Διότι όσοι ήταν σε θέσεις ευθύνης, αυτό δεν το υλοποίησαν, δεν το πίστεψαν. Και έτσι ήρθε το 2023».
Πρόσθεσε ότι «όσοι αρνούνταν τα αναγκαία βήματα οργάνωσης ενός συντεταγμένου, μαζικού κόμματος που έχει αντοχές ακόμα και στις εκλογικές ήττες, μετά από λίγο επέλεξαν να το διασπάσουν. Οι διασπάσεις είναι εγκληματικές επιλογές. Κακώς έγιναν. Πρέπει να τις ακυρώσουμε; Ναι. Πρέπει να ξαναβρεθούμε με όσους χώρισαν οι δρόμοι μας. Πρέπει να τις δικαιώσουμε; Όχι. Αν τις δικαιώσουμε, θα έχουμε τα θεμέλια για τις επόμενες διασπάσεις».
Ο Ν. Παπάς έκανε πέντε προτάσεις για το κόμμα:
Να γίνουμε ένα κόμμα που έχει ρεύματα ιδεών και όχι κόμματα μέσα στο κόμμα, που ετοιμάζουν τις νέες διασπάσεις.
Να έχουμε περιφερειακές οργανώσεις ισχυρές, δημοκρατικές με εκλεγμένους και όχι διορισμένους.
Να χτίσουμε δίκτυα στον συνδικαλισμό, την αυτοδιοίκηση, τους μικρομεσαίους, τους συνταξιούχους. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει ότι η ύλη των τοπικών οργανώσεων δεν αρκεί και δεν κινητοποιεί τα μέλη μας; Μέλη που έχουν επάγγελμα, κοινωνική παρουσία, άλλα ενδιαφέροντα για τα οποία η οργανωμένη ζωή στο κόμμα λίγα ως τίποτα έχει να πει.
Να υπερβούμε το συγκεντρωτικό μοντέλο λειτουργίας, που λέει ότι όλα αρχίζουν και όλα τελειώνουν σε ένα οργανωτικό γραφείο. Το μοντέλο αυτό έδειξε τα όριά του.
Να μη κάνουμε πίσω στην επιλογή του ανοικτού κόμματος. Να θεσπίσουμε αυστηρά κριτήρια για το εκλέγεσθαι. Να έχουμε, όμως, ανοιχτή τη δυνατότητα συμμετοχής στη βάση για το εκλέγειν. Αν δεν είχαμε ανοικτή τη δυνατότητα του εκλέγειν στην εκλογή του Νοέμβρη, οι 70.000 αριστερές και αριστεροί δεν θα είχαν προσέλθει, δεν θα είχαν δώσει το φιλί της ζωής στο κόμμα.
Υποστήριξε επίσης ότι τα άλλα προοδευτικά κόμματα «αρνούνται τη συνεργασία», σημείωσε ότι «τα προβλήματα δεν μπορούν να περιμένουν» και τόνισε ότι «καμία συμμαχία δεν θα γίνει εφικτή αν δεν είναι ισχυρός ο ΣΥΡΙΖΑ».
«Η κοινωνία περιμένει όχι απλά επανεκκίνηση αλλά format και επανεγκατάσταση του λειτουργικού συστήματος», υπογράμμισε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Γιώργος Καραμέρος. Απηύθυνε έκκληση για «σαρωτικές αλλαγές» προκειμένου να μπορέσει να εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ τα «ρεύματα» της κοινωνίας. «Δεν είναι ηλικιακό το θέμα, χρειάζεται άλλη μάτια, άλλο ύφος, άλλη σχέση με τους πολίτες», είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στις διασπάσεις, σημείωσε ότι είναι «εμφανείς οι πληγές» και σχολίασε πως δεν γίνεται η απαραίτητη «αυτοκριτική», ούτε από αυτούς που «ανέχτηκαν» ούτε από αυτούς που «το έβαλαν στα πόδια» ούτε, όμως, και από αυτούς που «αναπαράγουν την τοξικότητα, δίνοντας τις μάχες στο εσωτερικό και σπάνια με τον αντίπαλο».
«Δεν αρκεί να αλλάξουμε αφηγήματα, αλλά κυρίως πρόσωπα και νοοτροπίες και λειτουργίες. Να κλείσει οριστικά ο κύκλος των προσωπικών μηχανισμών, οι παραγοντισμοί και οι κλειστές πόρτες», πρόσθεσε τονίζοντας την ανάγκη για ένα «νέο κόμμα, χωρίς σκιές, χωρίς αποσιωπήσεις». Επεσήμανε, δε, πως «χρειαζόμαστε έναν νέο πατριωτισμό», με «ισχυρή προτεραιότητα τον οικολογικό μετασχηματισμό», καθώς, όπως είπε, η κλιματική κρίση είναι το «κεντρικό πρόβλημα» της κοινωνίας.
Για «συνέδριο συρρίκνωσης των προσδοκιών και της ελπίδας» έκανε λόγο ο Χρήστος Σπίρτζης, ασκώντας κριτική στην ηγεσία, ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν αποχωρεί από το κόμμα.
«Το σχέδιο θέσεων δεν δίνει κατεύθυνση, ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα στα μεγάλα ζητήματα και πολλοί αναρωτιόμαστε γιατί κάναμε το 5ο συνέδριο, γιατί δεν έγινε επαρκής προσυνεδριακός διάλογος. Ένα συνέδριο διεκπεραίωσης για ακόμα μια φορά», είπε χαρακτηριστικά, σχολιάζοντας ότι δεν υπάρχει καν «λογοδοσία» των υπευθύνων. «Όσο το κόμμα λειτουργεί με μια ομάδα γύρω από το γραφείο και τις επιλογές του εκάστοτε προέδρου, θα ζούμε τις ίδιες καταστροφικές συνέπειες που ζήσαμε το παρελθόν», πρόσθεσε.
Στη συνέχεια ο κ. Σπίρτζης κατηγόρησε την ηγεσία του κόμματος και άλλα στελέχη ότι δεν τον στήριξαν έμπρακτα στο θέμα της διερεύνησης των ευθυνών για την τραγωδία των Τεμπών, παρ’ όλο που στη δικογραφία δεν υπήρχε κανένα στοιχείο εναντίον του, ενώ κάποιοι ζήτησαν ακόμα και την αποπομπή του. Χαρακτήρισε, δε, «ντροπή» τις διαρροές περί αποχώρησής του από «παράγοντες της Κουμουνδούρου», τονίζοντας η διαθεσιμότητα και η συμμετοχή του στο κόμμα θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις που θα πάρει το συνέδριο.
Ο Χρ. Σπίρτζης κατέθεσε τέσσερις προτάσεις προς ψήφιση:
Το συνέδριο να επικυρώσει το σχέδιο θέσεων με όποιες αλλαγές ως εισήγηση σε μία κανονική, ουσιαστική και αναλυτική πολιτική διαδικασία με τα μέλη, τους συνδικαλιστικούς και τους κοινωνικούς φορείς και την εκλογή των οργάνων μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, στην οποία θα αναδειχθεί το ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα του κόμματος, βάσει του οποίου θα κριθεί η συμμετοχή.
Πλήρες ασυμβίβαστο οποιασδήποτε επαγγελματικής σχέσης με τον ΣΥΡΙΖΑ και συμμετοχής στα όργανα.
Το συνέδριο να αποφασίσει τη συγκρότηση επιτροπής για την συνεργασία και τη σύγκλιση των προοδευτικών δυνάμεων.
Όποιο μέλος έχει διατελέσει πρόεδρος να είναι μόνιμο μέλος της ΠΓ ή της ΚΕ. Σε αυτό το σημείο ο κ. Σπίρτζης χαρακτήρισε «ντροπή» ο Αλέξης Τσίπρας «να μην είναι καν μέλος της ΚΕ.
Ο Στέργιος Καλπάκης ανέφερε ότι «η βασική αιτία της παρατεταμένης κρίσης που βιώνει το κόμμα μας είναι ότι έχασε τον κοινωνικό του προσανατολισμό», προσθέτοντας ότι «χάσαμε την ψυχική σύνδεση με τα λαϊκά στρώματα».
Και τόνισε: «Άρα αν θέλουμε να κάνουμε μια νέα αρχή, οφείλουμε να αποκαταστήσουμε τους δεσμούς μας με τα λαϊκά στρώματα. Εκεί θα βρούμε τα υποκείμενα της αλλαγής». Υπογράμμισε επίσης ότι «ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ, ο κόσμος της Αριστεράς, ο προοδευτικός κόσμος» δεν πρόκειται να «συγχωρέσει σε κανέναν, νέες αποχωρήσεις και νέους κατακερματισμούς».