Ξεκινώντας από τους φτωχούς που έχουν ανάγκη και φτάνοντας έως τις θρησκείες και τις εταιρείες (με τις λεγόμενες πρωτοβουλίες κοινωνικής ευθύνης), όλοι επευφημούν την κοινωνική προσφορά. Δεν πρόκειται… μόνο για αναγνώριση του γεγονότος ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και λειτουργεί υγιώς μόνο μέσα στο σύνολο αλλά και για την καθιέρωση του «κοινωνικού» ως διαχρονικής και πανανθρώπινης αξίας. Αυτό που αποκαλούμε κοινωνικό συμφέρον αποτελεί υπέρτατο αγαθό και αξιολογείται πάνω από κάθε προσωπικό συμφέρον. Στα συντάγματα, στις νομικές προβλέψεις, στην αξιακή ιεράρχηση το κοινωνικό υπερτερεί του προσωπικού.
Ο άνθρωπος λειτουργεί, αλληλοεπιδρά και αναπτύσσεται μέσα στον δημόσιο χώρο. Πολλές φορές μάλιστα είναι ανεκτό το προσωπικό να υποτάσσεται στους κανόνες της δημόσιας συνύπαρξης. Η ανεκτικότητα αυτή σε ιδιαίτερες καταστάσεις φτάνει στα όρια της θυσίας για το κοινό καλό.
Στις πολιτισμένες κοινωνίες η κοινωνική οργάνωση πρέπει να εξασφαλίζει την πρόσβαση στα αγαθά για τις αδύναμες ομάδες. Στην πρωτόγονη μορφή του (και βολική ή υποκριτική) η προσφορά αυτή μπορεί να είναι φιλανθρωπία, ενώ στη σύγχρονη το επίπεδο του πολιτισμού άμεσα εκφράζεται από την οργανωμένη προσφορά και τη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όλους. Ακόμη και τα φορολογικά συστήματα θεωρητικά έχουν δομηθεί ώστε όσοι κατέχουν να φορολογούνται περισσότερο υπέρ των αδυνάτων. Ακόμη κι αν αυτή η πρόνοια ακυρώνεται με διάφορα κόλπα φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής για τις ελίτ, η παραδοχή της αξίας του κοινωνικού αναγνωρίζεται έστω και υποκριτικά.
Ακόμη και οι πιο συντηρητικοί και αντιλαϊκοί ηγέτες ανεβαίνουν στην εξουσία υπερασπιζόμενοι τη δίκαιη και α λ λ η λ ο ϋ π ο στηριζόμενη κοινωνία και το δημόσιο συμφέρον.
Για να διαβασετε ολόκληρο το κείμενο του Κώστα Βαξεβάνη, πατήστε ΕΔΩ…